ویروس کرونا تا کنون جان میلیونها انسان را در کره زمین گرفته است. برای همین نام این ویروس با اضطراب و ترسی همهگیر همراه است. در خانه ماندن و کاهش فعالیتهای افراد تاثیر دیگری است که این ویروس در زندگی ما گذاشته. تحقیقات نشان میدهد نوع ابتلای افراد به این ویروس با هم متفاوت است. ورزشکارانی که به نوع خفیفی از این بیماری مبتلا میشوند و در طول بیماری به ریهشان آسیبی نمیرسد بعد از بهبودی میتوانند کم کم تمرینات خود را از سر بگیرند.
اما افرادی که به نوع حادی از کرونا مبتلا میشوند و به خصوص افرادی که ریه آنها درگیر این بیماری میشود بنا بر گزارشهای سازمان جهانی بهداشت و همچنین وزارت بهداشت، بعد از بهبودی و گذراندن دوران نقاهت، عملکرد سابق خود را نخواهند داشت و نمیتوانند بسیاری از فعالیتها را مثل گذشته انجام دهند. این موضوع کار را برای افرادی که با ورزش سر و کار دارند بسیار سختتر میکند.
در دوران پاندمی، انجام حرکتهای ورزشی و تحرک بدنی میتواند نقش پیشگیرانه داشته باشد که یکی از مهمترین اقدامات جهت پیشگیری انجام ورزشهای منظم است.
در اینجا بهتر است به نقش استرس در ابتلا به بیماری و چگونگی عملکرد آن اشاره داشته باشیم.
ما معمولا از اصطلاح «استرس» زیاد استفاده میکنیم اما اغلب تعریف دقیقی از آن ارائه نمیکنیم. استرس فرایندی است شامل رویداد محیطی، یعنی عامل مولد استرس، ارزیابی فرد از آن، پاسخهای ارگانیسم (فیزولوژی، هیجانی، شناختی، رفتاری) و ارزیابیهای ؟؟؟؟ که در نتیجه این پاسخها و تغییرات در عامل مولد استرس صورت میگیرد.
این محرکها و دیگر محرکهای روانی اجتماعی میتوانند در فرایند استرس موثر باشند که خود مستقیما بر دستگاه هورمونی دستگاه خودمختار و دستگاه ایمنی تاثیر میگذارد.
تاثیر فیزیولوژی استرس بر بدن شامل زنجیره پیچیدهای از رویدادهاست. و تاثیر بر دستگاه عصبی سمپاتیک که مسئول بسیج امکانات بدن در وضعیتهای فوری و اضطراری است.
مهمترین هورمون هنگام استرس هورمون کورتیزول است. این هورمون عمدتا باعث بالا رفتن سطح انرژی و کاهش التهاب میشود. کارکرد اخیر به ویژه هنگام بروز مصدومیت در وضعیتهای اضطراری مفید است. ولی اضطراب شدید و فعالیت طولانی دستگاهها، تاثیر زیانباری بر اندامها، کارکردهای ذهنی و دستگاههای ایمنی میگذارد.
برای مثال، استرس میتواند باعث شود دستگاه ایمنی نتواند ویروسها، باکتریها، تومورها و سلولهای نابهنجار را نابود کند.
بنابراین با توجه به توضیح داده شده در مورد استرس و نقش آن در سلامتی بدن و همچنین با درنظر گرفتن دوران پساکرونا که از آن غافل شدهایم، در خواهیم یافت که ورزش چه نقش پررنگی در کنترل و پیشگیری از بیماریهای روانی و جسمی دارد. وقتی یک بیماری علاوه بر سلامت جسمی، بر سلامت روانی افراد جامعه نیز تاثیر میگذارد، دیگر تنها به عنوان یک بیماری تلقی نمیشود. بلکه یک بحران است که همه افراد جامعه به کمک هم میتوانند از آن عبور کنند.
ورزش به عنوان یک عامل تاثیرگذار در سلامت جسمانی و روانی میتواند در این موضوع موثر باشد. ورزش از اضطراب و افسردگی میکاهد و اعتماد به نفس را افزایش میدهد. ورزش به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی باعث آزاد کردن انرژیهای اندوخته میشود و هم بسیار لذتبخش و آرامش بخش است.
فهیمه مردان، کاندیدای دکتری تخصصی روانشناسی، نایب رییس بانوان هیئت تنیس شمیران